Yüksek mukavemetli çelikler (High Strength Steels – HSS), özellikle dayanıklılık ve hafiflik gerektiren mühendislik uygulamalarında yaygın olarak kullanılan üst düzey malzemelerdir. Geleneksel karbon çeliklerine göre çok daha yüksek çekme dayanımına sahip olan bu çelikler, hem yapısal bütünlüğü korur hem de toplam ağırlığı azaltarak enerji verimliliğini artırır. Bu özellikleri sayesinde otomotiv, inşaat, savunma sanayi ve gemi yapımı gibi birçok sektörde kritik görev üstlenirler.
Yüksek mukavemetli çeliklerin materyal yapısı; düşük alaşımlı karbon çeliklerinin mikro yapılarının kontrollü şekilde modifiye edilmesiyle elde edilir. Bu çelikler genellikle manganez, silikon, vanadyum, nikel, krom gibi elementlerle alaşımlandırılarak istenen dayanım ve süneklik özelliklerine ulaştırılır. Isıl işlemler ve özel haddeleme teknikleri de bu çeliklerin performansını doğrudan etkiler. Mikro yapılarında yer alan martensit, ferrit, bainit gibi fazların oranı, mekanik özelliklerin belirlenmesinde büyük rol oynar.
Yüksek mukavemetli çelikler nelerdir? Önce bu soruyu yanıtlamak için yüksek mukavemet nedir? sorusunu açıklığa kavuşturmak gerekir. Yüksek mukavemet, çelikte malzemenin belirli bir deformasyon veya kırılma olmadan yüksek mekanik gerilimlere karşı optimum dayanabilme kabiliyetini ifade eder. Bu gerilimler kısaca çekme, basınç, bükülme ve eğilme olarak tasnif edilir.
● Alform Strenx S690QL: Bu ürün, yüksek mukavemetli, su verilip temperlenmiş bir çelik sınıfıdır. 690 MPa akma dayanımı ve 770-940 MPa çekme dayanımı ile öne çıkar; ayrıca -40°C'ye kadar darbe tokluğu (~45 J) sunarak sert iklim koşullarında ve dinamik yüklere maruz kalan uygulamalarda kullanılır. Kaynaklanabilirlik ve işlenebilirlik avantajlarıyla, ağır iş makineleri, taşınabilir mobil hidrolik sistemler, rüzgâr türbini kuleleri ve yüksek dayanım gerektiren taşıtlarda tercih edilir.
● S700MC: Bu çelik cinsi, termomekanik haddeleme (TMCP) yöntemiyle üretilen, mikroalaşımlı bir yüksek dayanımlı çelik sınıfıdır. 700 MPa minimum akma dayanımı ve 750-950 MPa çekme dayanımı ile öne çıkar. Kimyasal bileşiminde düşük karbon (~%0,12) ve mikroalaşım elementleri bulunur.
● S1100QL: Söz konusu çelik yapısı, martensitik temperlenmiş bir çelik olup, 1100 MPa akma dayanımı ve 1200-1400 MPa çekme dayanımı ile ultra yüksek mukavemet sınıfına girer. Kimyasal bileşiminde yüksek karbon (~%0,20), krom, nikel ve molibden gibi elementler bulunur.
Yüksek mukavemetli çelikler, karbon ve mangan, krom, nikel, silisyum gibi diğer alaşım elementlerinin optimize edilmiş kombinasyonuyla üretilir. Mikroalaşımlı çeliklerde niyobyum, vanadyum veya titanyum gibi elementler eklenerek tanecik boyutu küçültülür ve mekanik özellikler artırılır. Ayrıca söndürme ve tavlama ile özdeş ısıl işlem ve termomekanik kontrollü haddeleme (TMCP) gibi yöntemlerle iç yapıları optimize edilir. Martensit ve beynit gibi genel doku yapıları bu sayede geliştirilir. Örnek vermek gerekirse, Dual Faz çeliklerde yumuşak ferrit ve sert martensit birlikte bulunarak hem dayanım hem de süneklik sağlanır.
Yüksek mukavemetli çelikler standart çelik yapısından yaklaşık %20 -30 daha hafiftir. Buna karşın yine de yüksek taşıma ve direnç kapasitesi gösterir. Hidroform ve sıcak baskı gibi kompleks işlemler sonucunda da şekillendirilmesi tamamlanan bu çelikler düşük sıcaklıklarda bile dirençlerini korurlar.Korozyon direncine sahip olan bu çeliklerin kullanım alanları ise genel olarak karoser parçaları, şasi ve güvenlik kafesleridir. Aynı zamanda elektrikli araç batarya koruma sistemlerinde, yüksek katlı binalarda, prefabrik yapılarda, köprülerde ve zırhlı araçlarda tercih edilebilirler. İlaveten petrol ve gaz boru hatlarının yanı sıra uçak iniş takımları, vinçler ve madencilik ekipmanlarında da ihtiyaç duyulurlar.
Ağır makine sanayinden ileri düzey inşaat yapılarına kadar pek çok sahada kullanımı tercih edilen yüksek mukavemetli çelikler, TWIP ya da Q&P gibi 3. nesil çeliklere özgüi yeni nesil alaşımlarla sınırlarını genişletir. Sedef Metal ile yüksek mukavemetli çelik kataloglarını inceleyebilir ve kolayca satın alım gerçekleştirebilirisniz.
Ürün kategorilerimiz, geniş bir yelpazede ihtiyaçlarınızı karşılamak üzere özenle hazırlanmıştır. İster standart ürünler ister özel projeler için tasarlanmış malzemeler olsun, her bir kategori sizlere en kaliteli çözümleri sunmak amacıyla sürekli güncellenmektedir. Amacımız, işinizi kolaylaştıracak doğru ürünleri zamanında ve eksiksiz bir şekilde temin etmektir.
Corten çelik, "weathering steel" veya "atmosferik korozyona dayanıklı çelik" olarak da bilinen bir çelik türüdür.
DEVAMINI OKUÇelik, dünya genelinde en yaygın kullanılan malzemelerden biridir ve inşaat, ulaşım ve imalat sektörlerinde temel bir rol oynar.
DEVAMINI OKU